Ένας πρώτος διαχωρισμός των διαφορετικών τύπων σκαφών, ήδη έχει γίνει στο μάθημα που αφορά την καρίνα του σκάφους. Εκεί κανείς μπορεί να δει πολλούς τύπους σκαφών, χωρισμένους ανάλογα με το τι καρίνα έχουν. Long keel, Fin keel, με βολβό, με φτερά, με κινητή καρίνα, με έρμα, χωρίς έρμα, κλπ. Μάλιστα, υπάρχει μια ακόμα, ολόφρεσκη κατηγορία, αυτή των foiling σκαφών που πρακτικά χρησιμοποιούν ένα πτερύγιο κάτω απο τη θάλασσα ώστε να πετούν, όπως τα υδροπτέρυγα, και να μειώνουν στο ελάχιστο την τριβή με το νερό.
Πριν όμως φτάσουμε εκεί, θα πρέπει να αναφερθούμε και σε έναν ακόμα χωρισμό των ιστιοφόρων σκαφών, ανάλογα με τον τύπο της γάστρας τους. Μπορούμε να συναντήσουμε:
- Monohull (με μια γάστρα)
- Catamaran (με 2 γάστρες)
- Multihull (όπως trimaran με 3 γάστρες)
Τα πιο συνηθισμένα σκάφη γύρω μας πάντως είναι τα monohull.
Πάντως, όταν αναφερόμαστε σε διαφορετικούς τύπους σκαφών, συνήθως προσπαθούμε να ορίσουμε διαφορετικούς τύπους αρματωσιάς monohull. Και δεν είναι λίγοι. Και πάλι ο πιο συνηθισμένος τύπος monohull αρματωσιάς είναι το sloop. Αυτό μπορεί να είναι masthead ή fractional ανάλογα με το αν φτάνει ο πρότονός του στην κορυφή του αλμπούρου ή όχι.
Στη συνέχεια μπορεί να συναντήσουμε σκάφη και με ένα δεύτερο πρόγονο, που φέρουν cutter αρματωσιά. Συνηθισμένα είναι και τα ketch και τα yawl που έχουν 2 κατάρτια. Η διαφορά τους είναι στη θέση του τιμονιού που στα ketch βρίσκεται πίσω απο το πρυμνιό κατάρτι ενώ στα yawl βρίσκεται ανάμεσα στα 2 κατάρτια του σκάφους. Με 2 κατάρτια είναι και η σκούνα (schooner) της οποίας όμως το πίσω κατάρτι είναι πιο ψηλό σε ύψος απο το μπροστά.
Τα tall ships, είναι πολύ δυσέυρετα στις μέρες μας και φέρουν πολλά άλμπουρα και πολλά ιστία αντίστοιχα.
