Επειδή ο χάρτης δίνει τα ακριβή στοιχεία της ακτής, όπως και άλλων στοιχείων και επειδή μπορούμε να προσδιορίσουμε με διόπτευση μία γραμμή πάνω στην οποία βρισκόμαστε από κάποιο εμφανές σημείο, μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς το στίγμα μας.
Προσδιορισμός στίγματος από δύο ή περισσότερα σημεία:
Αναγνωρίζουμε στον ορίζοντα δύο ή περισσότερα σημεία που μπορούμε αναγνωρίσουμε και στον χάρτη. Με την πυξίδα χειρός διοπτεύουμε τα σημεία. Δηλαδή βλέπουμε σε ποιες μοίρες από το σημείο που βρισκόμαστε είναι τα χαρακτηριστικά αυτά μέρη. Πάμε στον χάρτη. (Η μέθοδος που περιγράφεται γίνεται για κάθε διόπτευση) Βάζουμε τον διπαράλληλο στο ανεμολόγιο, ώστε να διέρχεται από το κέντρο μέχρι τις μοίρες διόπτευσης. Μεταφέρουμε τον διπαράλληλο χωρίς να αλλάξει κατεύθυνση μέχρι να φθάσει στο σημείο διόπτευσης και χαράζουμε μία γραμμή προς το σημείο που βρισκόμαστε. Επαναλαμβάνουμε για τις άλλες διοπτεύσεις. Στο σημείο που τέμνονται οι γραμμές είναι το στίγμα μας. Αν έχουμε πάρει πάνω από δύο διοπτεύσεις τότε είναι πολύ πιθανό να μην τέμνονται όλες οι γραμμές στο ίδιο σημείο (λόγω μικρών σφαλμάτων στην όλη διαδικασία) αλλά να σχηματίζουν ένα πολύγωνο. Το στίγμα μας είναι κάπου μέσα στο πολύγωνο αυτό.
Προσοχή : Θεωρητικά θα έπρεπε κάθε διόπτευση να διορθωθεί με την παραλλαγή και μετά να μεταφερθεί στον χάρτη. Όπως έχουμε πει, για μικρές αποστάσεις, δεν θα βελτιωθεί πολύ η ακρίβεια.
Παράδειγμα προσδιορισμού στίγματος:
Στον Χάρτη βλέπουμε ότι το σκάφος είναι κάπου μεταξύ Άνδρου και Τήνου. Παίρνουμε τρείς διοπτεύσεις από τα άκρα των ακρωτηρίων.
- 291°, 2. 245°, και 3. 168°.
Από το ανεμολόγιο τις μεταφέρουμε στα σημεία διόπτευσης και στο σημείο όπου τέμνονται οι τρεις γραμμές είναι και το στίγμα του σκάφους.
Προσοχή: Αν θέλουμε να αναφερθούμε στη θέση του σκάφους θα πρέπει να πούμε π.χ. «10 μίλια στις 348’ από τον κάβο Λιβαδά της Τήνου.
Καμιά φορά δεν υπάρχουν δύο σημεία διόπτευσης, είτε λόγω απόστασης από τις ακτές, είτε λόγω κακής ορατότητας, είτε διότι είναι νύχτα και φαίνεται μόνο ένας φάρος. Τότε πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάποιο άλλο τρόπο προσδιορισμού του στίγματος του σκάφους. Μια καλή μέθοδος είναι αυτή που λέγεται Running Fιχ. Στίγμα Διαμεσολαβούvτος Πλού.
Παίρνοντας ένα αληθοφανές παράδειγμα η μέθοδος γίνεται κατανοητή.
Εστω ότι φεύγουμε νύχτα από το Σούνιο με πορεία τον Μέριχα της Κύθνου, δηλαδή ταξιδεύουμε στις 125°. Μετά από λίγη ώρα θέλουμε να δούμε που βρισκόμαστε. Ο μόνος φάρος που φαίνεται είναι στο ακρωτήρι Ταμέλος, δηλαδή στη Νότια άκρη της νήσου Κέας. Πρώτα χαράσουμε στο χάρτη μία γραμμή με την κατεύθυνση μας (125°). Η γραμμή αυτή αρχίζει περίπου στο σημείο που ήμασταν όταν περνούσαμε τον Πάτροκλο. (Η καλύτερη εκτίμησή μας. Αν έχουμε συγκεκριμένο στίγμα, ακόμα καλύτερα, αλλά δεν είναι απαραίτητο όπως θα δούμε). Τη γραμμή αυτή την αναφέρουμε στο χάρτη σαν 125°. Παίρνουμε την πρώτη διόπτευση. Έστω 90°. Μεταφέρουμε την διόπτευση στο χάρτη (η γραμμή που αναφέρεται σαν 90°)
Επειδή σε λίγη ώρα θα ξαναπάρουμε από τον ίδιο φάρο διόπτευση και επειδή το στίγμα μας θα προσδιορισθεί από την απόσταση που διανύσαμε κατά το διάστημα αυτό και από τη νέα διόπτευση του Ταμέλου, πρέπει:
α. Να κρατήσουμε σταθερή πορεία στις 125°
β. Nα μετρήσουμε με ακρίβεια την απόσταση μεταξύ των δύο διοπτεύσεων, είτε με δρομόμετρο είτε συνδυασμό ταχύτητας πλεύσεως με χρόνο.
Αν υποθέσουμε ότι το σκάφος ταξιδεύει με ταχύτητα 5 κόμβων. Μπορούμε να πάρουμε την επόμενη διόπτευση μεταξύ μισής και μίας ώρας- Έτσι, θα έχουμε αρκετά διαφορετική γωνία στην δεύτερη διόπτευση. Έστω ότι τη δεύτερη διόπτευση την πήραμε μετά από πέντε μίλια και ήταν 60°
Πρώτα μεταφέρουμε την γραμμή 90 παράλληλα 5 μίλια και την αναφέρουμε 90α.
Μετά χαράσουμε και την νέα διόπτευση, δηλαδή 60° από τον Τάμελο. Στο σημείο που τέμνονται οι γραμμές 90a και 60 είναι και το στίγμα του σκάφους την στιγμή που παίρναμε την δεύτερη διόπτευση. Η γραμμή 125α αντιπροσωπεύει την πραγματική πορεία του σκάφους. Έτσι, βλέπουμε ότι αρκεί μία καλή εκτίμηση μόνο νια την πρώτη γραμμή. Την μέθοδο αυτή μπορούμε να την επαναλαμβάνουμε κάθε τόσο ώστε να προσεγγίζουμε αρκετά το πραγματικό στίγμα. Προηγούμενα σχόλια για την διόρθωση των διοπτεύσεων ισχύουν και στην μέθοδο αυτή.
